MONSTRUO-ERRITUALAK

ARNASOTSAILEAK

Lurretik botata agertzen dira, basoko orbelaren artean, zabor-ontzien ondoan, baita errepide eta eraikinetatik gertu ere. Hasieran ez dira oso ondo bereizten, okre-errauts koloreak dituzte, marroiak, grisaxkak eta ez zaie apenas mugimendurik sumatzen, buztinarekin nahastutako sastrakazko fardelak dirudite. Lehen gizakiak ziren, baina sustraiakgogorarazten zituzten formak ateratzen hasi zitzaizkien, eraskin batzuren modura. Zoruari heltzen ez zioten luzapenak ziren, baina astiroago mugitzea eta euskarri gehiago izatea eragiten zuten. Egia esan, geldirik denbora gehiago ematen dute mugitzen baino, eta mugitzen direnean astiro egiten dute. Airean dauden mineralen iragazketa espezifikoaren eta epidermisean instalatutako onddo jakin batekin egindako sinbiosiaren arteko konbinazio baten bidez elikatzen dira. Haien sudur-eztarri aparatuak beraien elikadurarako erabiltzen
dituzten mikropartikulak harrapatzen ditu. Energiaz arnastuz bero bat sortzen dute eztarrian, partikula horiek zuzenean odolera iragazten dituena. Mutazio horrek digestio-sistemak hainbeste energia kontsumitzeari uztea eta geldotasunak lekua hartzea ahalbidetzen du. Gosete batekin eta ur faltarekin hasi zen dena, baina hori aspaldi izan zen, egia esan poroak ireki behar izan zituzten, gorputzari formaz aldatzen utziz, dena mantsotu zuten bizirauteko.

Geldoago ibiltzeko maitasun horretan, beste modu batera arnasa
hartzeko maitasunean, apurka geldituz joateaz maitemindurik,
bertikaltasuna galtzen joan ziren. Horrela, denborarekin, bere hezur eta muskulu egitura modu zehatz batean antolatu zen, kardu lehor bat bezala sorutik bueltaka ibiltzeko, edo haizeak, Sonorako basamortuan, eramaten duen orbel bola baten antzera lurraldea zeharkatzeko. Lurretik biraka ibiltzea, gorputza eramaten uztea ere bada, norberaren forma egokitzea beste indar batzuek bultza dezaten. Eremu batzuk okertu eta eskarifikatu egin ziren euren gorputzetan, eta azaleko hezur-plaka txikiak sortu zitzaizkien. Osatzen zituzten zelulek kanpoaldearekin aliantzak egin behar izan zituzten. Posizio eta erritmo aldaketekk zelula

aldaketak eskatzen zituen. Trukaketa bat egin zen, trantsizioan zeuden gorputz horiek onddo batzuei larruazalaren azaleko geruzetan sartzen utzi zieten. Onddo hoiek gorputzean luzatu egin ziren, errama-gorputz horrek behar zituen elikagaien digestio eta asimilazio-aldaketetan laguntzeko. Iragazketa bidezko digestio bat, azalaren bitartez elikagaiak surgatzen funtzionatzen zuena. Gorputz ibiltari eta geldoak hoiek onddo sinbiotiko horiek azalean irudikatzen dizkieten lerro eta orban laranjaz estaliak daude. Paisaiaren usteldura-guneak bilatzen dituzte, edo
materia organiko gehiago pilatzen diren lekuak eta bertan denbora jakin batez gelditu eta sustraitu egiten dira. Sustraitze horretan, onddoen hifak, lurra ukituz, mikro-garroak bezala hedatzen dira, materia bere kimikoekin diluituz, ondoren xurgatzeko, kanpoko digestio mota zoragarri horretan.

Etenaldi horietan gorputzak giroa detektatzen eta ikasten du, geldirik dago, baina entzuteko, komunikatzeko eta ikasteko intentsitatez betea dago. Airearen tenperatura, hezetasun kantitatea nondik datorren adierazten duten usain sotilak, lurraren konposizioa, lurpeko soinuak, usain eta bibrazio erritmiko moduan iristen diren hurbileko ahaideen seinaleak sentitzen ditu etengabe. Geldiuneen erdi lasaitasun horietan hifek beren lana egiten dute, materia elikagaietan barneratuz eta deskonposatuz. Orduan, organismo orokorrak arnasketa sutsua aktibatzen du, hiperoxigenatu egiten da. Arnas fluxu beroa sortzen du, eta fluxu horrek aireko partikula urtsuak hartzen ditu lurrundu eta
onddoekin trukatzeko elementuetako bat diren gatzak asimilatzen ditu. Funtsezko oligoelementu batzuk ere ateratzen ditu arnasket hoietan. Konexio bikoitza ematen da gorputz horietan, aldi berean, lurrean sartzen dira hifak sustraituz, eta airea iragazten dute sudur-aparatu sentikorrarekin.

Gero, elikadura jarduera hori guztia amaitzen denean, atseden hartzen dute, bigundu egiten dira, hifak askatu egiten dira eta barrurantz atzera egiten dute, gorputza pixka bat jiratzen da estatiko geratu arte, egur hil puska bat balitz bezala ezkutatuz, adarrak eta sustraiak agerian dituela. Oharkabean pasatzen saiatzen da.

Lehen beso eta zangoak zirenak testura zurezkoagoa dute eta ertzak biribilduak dituzte, lurrean bueltaka aritzea errazten dien hezur-plaka kurbatu txikiz eztalirik. Sustrai-formako luzapenak daude, bularretik eta lepotik irteten direnak; 20-30 zentimetroko adar-moduko apendize txikiak dira, eta aparteko euskarri gisa balio dute hifak elikagaiak xurgatzeko aktibatzen direnean.